Grzybica to zakażenie spowodowane przez mikroorganizmy zaliczane do grzybów. Występują one szeroko w środowisku i wiele z nich bytuje wraz z licznymi bakteriami na skórze także w stanie zdrowia. Niekiedy dochodzi jednak do przełamania tej równowagi i rozwija się grzybica.

Gdzie mogą występować zmiany chorobowe?

Grzybica może rozwinąć się na skórze gładkiej, na skórze owłosionej głowy (lub dotyczyć okolic pokrytych u mężczyzn zarostem), a także na błonach śluzowych (jamy ustnej lub kobiecych narządów płciowych). Niekiedy zakażenie dotyczyć może paznokci, częściej stóp niż rąk. U osób predysponowanych może dochodzić także do tzw. grzybic narządowych, czyli zajmujących narządy wewnętrzne. Jest to rzadka sytuacja u osób ogólnie zdrowych, może wystąpić u osób przyjmujących chemioterapeutyki z powodu nowotworów lub z defektem odporności.

Kiedy podejrzewać grzybicę?

Nie ma jednego obrazu skóry, który możnaby przypisać grzybicy. Gdy na skórze występują zmiany rumieniowe z towarzyszącym złuszczaniem, gdy między palcami nóg widoczne są pęknięcia skóry i maceracja, gdy paznokcie zmiaeniają barwę i się kruszą - warto zgłosić się do dermatologa, który może pobrać materiał do badania, by wykluczyć ewentualne zakażenie grzybicze. Grzybica skóry owłosionej może powodować wypadanie włosów (w przypadku niektórych grzybów, przy zaawansowanym zakażeniu może dochodzić do miejscowego trwałego wyłysienia) Grzybicom może towarzyszyć wyraźny świąd, szczególnie uporczywy w przypadku grzybicy sromu i pochwy.

Rozpoznanie grzybicy

Pobrany od pacjenta materiał (zeskrobiny ze skóry lub z płytki paznokciowej, ewentulanie wymaz z błony śluzowej) jest analizowany pod kątem obecności grzybów, grzybów pleśniowych i drożdżaków. Wykonywane jest badanie bezpośrednie (oglądanie pod mikroskopem po dodaniu odpoweidnich odczynników) oraz pośrednie, czyli zakładana jest tzw. hodowla. Pozwala to dokładnie zidentyfikować rodzaj patogenów, nawet gdy jest go mało w badanym materiale.

Leczenie

W leczeniu grzybic stosuje się leki miejscowe oraz leki do przyjmowania doustnego. Do preparatów miejscowych zalicz się kremy, lakiery do paznokci oraz globulki dopochwowo. Rodzaj preparatu, sposób przyjmowania i czas terapii ustala lekarz dermatolog. Po leczeniu lekarz często poleca wykonanie kontrolnego badania mykologicznego, w celu potwierdzenia wyleczenia. W przypadku grzybic pochwy i sromu po leczeniu warto też zadbać o odnowienie flory fizjologicznej w pochwie. Można to osiągnąć przez stosowanie probiotyków. Ważnym elementem w procesie leczenia szczególnie grzybicy stóp i grzybicy paznokci jest przeprowadzenie dezynfekcji butów i skarpetek w celu zapobieżenia ponownemu nadkażeniu. Dezynfekcję z użyciem roztworu formaliny należy przeprowadzić przynajmniej jednokrotnie, po zakończeniu leczenia.

Profilaktyka - co robić by nie zachorować na grzybicę?

Aby uniknąć zarażenie się grzybicą należy używać swoich przyborów higienicznych i nie użyczać ich innym osobom. Należą do nich ręczniki, myjki, gąbki, szczotki do paznokci oraz sprzęt do manicure / pedicure. W przypadku skłonności do grzybic intymnych po antybiotykoterapii warto powiedzieć o tym lekarzowi zlecającemu lek - może on wdrożyć postępowanie zapobiegające. Niekiedy na kontrolę dermatologiczną zapraszany jest też partner seksualny osoby leczonej, gdyż niekiedy bezobjawowa utajona infekcja u jednej osoby może prowadzić do jawnej grzybicy u drugiej.